Pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa mającą na celu:
- umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości wsparcie osób i rodzin w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwienia im życia w warunkach odpowiadających godności człowieka (art. 2 ust 1 ustawy o pomocy społecznej) (art. 3 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej)
Potrzeby osób i rodzin korzystających z pomocy są uwzględniane jeżeli:
- odpowiadają celom i mieszczą się w możliwościach pomocy społecznej (art. 3 ust. 4 ustawy o pomocy społecznej). Rodzaj, forma i rozmiar świadczenia powinny być odpowiednie do okoliczności uzasadniających udzielenie pomocy (art. 3 ust. 3 ustawy o pomocy społecznej).
Możliwości udzielania wsparcia finansowego uzależnione są przede wszystkim od wielkości posiadanych środków jak również od liczby osób ubiegających się o świadczenia z pomocy społecznej, która to liczba w ostatnich kilku latach ma tendencję wzrostową. O pomoc w postaci zasiłków celowych zwraca się coraz więcej osób i rodzin, z coraz większą częstotliwością, jednak wysokość udzielanych świadczeń nie jest w stanie zaspokoić wzmożonych oczekiwań klientów.
Prawo do świadczeń z pomocy społecznej przysługuje:
(art. 8 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej)
- osobie samotnie gospodarującej, której dochód nie przekracza kwoty 776 zł,
- osobie w rodzinie, w której dochód na osobę nie przekracza kwoty 600 zł,
- rodzinie, której dochód nie przekracza sumy kwot kryterium dochodowego na osobę w rodzinie,
- przy jednoczesnym wystąpieniu przynajmniej jednego z powodów wymienionych w art. 7 ustawy o pomocy społecznej lub innych okoliczności uzasadniających udzielenie pomocy społecznej.
Pracownicy socjalni:
Ośrodek pomocy społecznej zatrudnia pracowników socjalnych. Pracownikiem socjalnym może być osoba, która spełnia co najmniej jeden z niżej wymienionych warunków:
- posiada dyplom ukończenia kolegium pracowników służb społecznych;
- ukończyła studia wyższe na kierunku praca socjalna
- do dnia 31 grudnia 2013r. ukończyła studia wyższe o specjalności przygotowującej do zawodu pracownika socjalnego na jednym z kierunków: pedagogika, pedagogika specjalna, politologia, polityka społeczna, psychologia, socjologia lub nauki o rodzinie (art. 116 ust 1 ustawy o pomocy społecznej).
Do zadań pracownika socjalnego należy między innymi (art. 119 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej):
- praca socjalna;
- dokonywanie analizy i oceny zjawisk, które powodują zapotrzebowanie na świadczenia z pomocy społecznej oraz kwalifikowanie do uzyskania tych świadczeń;
- udzielanie informacji, wskazówek pomocy zakresie rozwiązywania spraw życiowych osobom, które dzięki tej pomocy będą zdolne samodzielnie rozwiązywać problemy będące przyczyną trudnej sytuacji życiowej; skuteczne posługiwanie się przepisami prawa w realizacji tych zadań;
- pomoc w uzyskaniu dla osób będących w trudnej sytuacji życiowej, poradnictwa dotyczącego możliwości rozwiązywania problemów i udzielania pomocy przez właściwe instytucje państwowe, samorządowe i organizacje pozarządowe oraz wspieranie w uzyskaniu pomocy;
- udzielanie pomocy zgodnie z zasadami etyki zawodowej;
- współpraca i współdziałanie z innymi specjalistami w celu przeciwdziałania i ograniczania patologii i skutków negatywnych zjawisk społecznych, łagodzenie skutków ubóstwa.